Onderzoek VU: Vervuilde grond woningbouw Benedenveer ‘ver en ver’ boven toegestane PFOA-norm

SLIEDRECHT De grond die vrijkwam bij de bouw van de huizen bij de Benedenveer had nooit verplaatst mogen worden. Dat stelt Joop Keesmaat die als bezorgde burger enkele monsters nam van de vervuilde gestorte grond en van de grond waar het werd gestort, een weiland ten noorden van de spoorlijn naast het grote moestuin-complex. ,,De verplaatste grond bevat volgens het onderzoek door de Vrije Universiteit van Amsterdam veel meer PFAS dan de de originele grond. Het is simpelweg verboden om sterker vervuilde grond op minder sterk vervuilde grond te storten.” Keesmaat stuurde samen met Johan Lavooi een open brief aan de gemeenteraad, ze willen precies weten hoe het zit.

Keesmaats nieuwsgierigheid werd gewekt toen hij opeens op Sliedrecht24.nl een nieuwsbericht las over dat de berg vervuilde grond bij de Benedenveer werd weggehaald. ,,Die grond lag daar al zeker tweeënhalf jaar en mocht niet worden vervoerd omdat de grond te sterk vervuild zou zijn. Toch stonden er opeens een kraan en vrachtwagens en werd de grond afgevoerd. Wethouder Ton Spek was in het nieuwsbericht dat ik las blij: nu kon daar eindelijk een mooie vijver annex waterberging komen. Ook werd er gemeld dat een woordvoerder van de Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid stelde dat de grond die werd verplaatst, minder vervuild is met PFAS dan de plaats waar het gestort werd en dat men daarom toestemming heeft gegeven na goed overleg met gemeente en waterschap. Die plotselinge omslag vond ik te gek voor woorden. Was het probleem met de grond nu opeens opgelost? Ik besloot op 5 maart een aantal monsters te nemen van de gestorte grond aan de Benedenveer. Ik denk namelijk dat de grond bij de Benedenveer, die in alle staatjes die over vervuiling van Chemours en Dupont te vinden zijn in de donkerste cirkel qua vervuiling te vinden is, veel meer vervuild is dan het weiland waar het werd gestort. En ik ben niet de enige die mij hier druk om maakt, óók Johan Lavooi had twijfels. Hij stelde de Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid schriftelijke vragen over de legitimiteit en eventuele gezondheidsgevaren.”

De resultaten van het onderzoek van de VU Amsterdam vonden we schokkend.

De twee mannen gingen op 6 maart samen op stap het weiland in en namen nog meer grondmonsters van de originele poldergrond én natuurlijk van de gestorte ‘Benedenveer-grond’. ,,Ook daar hebben we vragen over gesteld bij de Omgevingsdienst, in het bijzonder over de dikte van de aangebrachte laag, namelijk zo’n vijftig centimeter en de gevolgen daarvan. De Omgevingsdienst heeft daar helaas ook nog niet op gereageerd. Het laboratorium van de Vrije Universiteit Amsterdam heeft vervolgens de grondmonsters onderzocht en de resultaten vonden we schokkend. De grond van het weiland in de polder bleek 19 mg/kg PFOA te bevatten, terwijl dat voor de vanuit de Benedenveer gestorte grond op gemiddeld 28 mg/kg uitkwam. De gestorte grond is dus 50 procent zwáárder vervuild met PFOA, in tegenstelling tot wat de gemeente en Omgevingsdienst beweerden. Dit mag niet volgens de regels. Prof Dr De Boer van de VU Amsterdam vertelde ons over de richtlijnen die in 2019 en 2020 zijn opgesteld voor vervuilde grond door het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. In de laatste versie van 2 juli 2020 van het ‘Tijdelijk Handelingskader voor hergebruik van grond en baggerspecie’ staat dat de gestorte grond altijd vergelijkbaar of schoner moet zijn dan de ‘ontvangende grond’. In dat document staat ook dat de maximale toepassingswaarde van grond met PFOA is vastgesteld op 7 mg/kg voor wonen of industrie en op 1,9 mg/kg in de klasse landbouw/natuur. Daar zitten de gevonden waarden dus ver en ver boven! Wij vinden dat deze grondverplaatsing onder het huidige handelingskader absoluut niet plaats had mogen vinden. Het lijkt me duidelijk dat dit - als wij gelijk hebben - en eigenlijk hopen we nog dat het niet zo is, zeer ernstig is en ook grote gevolgen kan hebben.”

,,Weet je, het is gewoon belachelijk dat er zo weinig aandacht is voor de vervuiling van Dupont en Chemours de afgelopen vijftig jaar. En als ik dan steeds weer aangeef dat er uit onderzoek blijkt dat er in Sliedrecht 13 tot 16 procent meer mensen dood gaat aan kanker, dan krijg je een lullig antwoord. De gemeente stuurt dan een persbericht dat er in Sliedrecht meer huidkanker voorkomt, dus smeer je goed in! Maar daar gaat het dus niet alleen om, dit zijn serieuze aantallen. En ík ga hier uiteindelijk geen last van krijgen, maar mijn kleinkinderen en generaties verder nog veel meer. Het is gewoon pure desinteresse van de overheid. Ik ben geen milieufreak, maar als dit waar is - dat er dus zwaarder vervuilde grond in het Groene Hart is gestort - dan moeten hier niet alleen door ons, maar ook door de leden van de Sliedrechtse gemeenteraad serieuze vragen over worden gesteld en die kunnen wat mij betreft niet onbeantwoord blijven.”

De gemeente Sliedrecht heeft voor publicatie helaas nog niet kunnen reageren.

door Marjanne Dijkstra

Meer weten? Lees dan ons complete Chemours-dossier met al het nieuws en de achtergronden.