Boek over panden Nieuwpoort

28 mei 2009 om 00:00 Nieuws

Ineke Verkerk, beleidsmedewerker Volkshuisvesting en Monumenten, was enorm verrast toen ze werd gewezen op de bouwsels van Nieuwpoort. ,,We ontdekten zijn bestaan toen de Blauwe School onderaan Baanhoek als monument werd aangewezen. In die school vonden we een plaquette en zo’n zelfde vonden we in de Oranje Nassauschool. We hebben een studie van de Blauwe School gemaakt en daaruit bleek de betrokkenheid van Nieuwpoort. Het bleek dat een groot deel van de gebouwen in Sliedrecht tot 1948 door hem waren getekend en gebouwd.”

‘Architect past in het rijtje Rietveld en Oud’ SLIEDRECHT - Hij bouwde panden langs onder andere de Merwestraat, Volkersingel, Rivierdijk en Admiraal de Ruijterstraat. Architect Aart Nieuwpoort (1899 - 1947) liet in zijn carrière als architect in zijn woonplaats Sliedrecht, maar ook in Leerdam en Gorinchem veel panden verrijzen. Bij toeval werd het bestaan van de getalenteerde, maar jong gestorven, architect ontdekt en het werk van Nieuwpoort wordt nu in kaart gebracht. Foto’s van zijn werk worden gebundeld in het boek ‘Het architectonische talent van Aart Nieuwpoort 1899-1947’ dat in september uitkomt.

Door Marjanne Dijkstra

Bouwmeester

Aart Nieuwpoort noemde zichzelf bouwmeester, in die tijd waren architect en aannemer vaak dezelfde persoon. In zijn werk kwamen vaak ronde ramen en glas-in-loodramen voor, weet Verkerk.

,,Dat zie je bijvoorbeeld in de Merwedestraat en de Volkersingel. In de trappenhuizen vind je daar veel ronde ramen terug. Nieuwpoort werkte voor de glas-in-loodramen samen met glazenier Toon Berg, die bijvoorbeeld ook de glazen in de trouwzaal van het oude Raadhuis en de Grote Kerk heeft gemaakt. Ook lange kappen, zoals bij de Oranje Nassauschool, zijn een kenmerk van Nieuwpoort’s bouwstijl. Vaak werden die lange kappen gecombineerd met een oversteek. Nieuwpoort gebruikte in zijn bouwwerken ook vaak primaire kleuren zoals rood, blauw en geel.”

De architect maakte niet alleen mooie en dure panden, maar ontwierp en bouwde ook schuurtjes, kleine huisjes en opslagplaatsen. ,,Hij was heel maatschappelijk bezig. Huizen in bijvoorbeeld de Trompstraat zijn nu van Tablis en zijn gewone huizen. Tablis heeft laten weten die huizen te behouden.” Wat Aart Nieuwpoort in de Tweede Wereldoorlog precies deed is niet bekend. ,,We weten dat hij zich niet heeft ingeschreven bij de Cultuurkamer om volgens de richtlijnen van de Duitse bezetter te bouwen, maar hij is ook uitgeschreven als BNA-architect. Toch heeft hij doorgebouwd in die periode, maar hoe? Misschien zijn er nog mensen die met hem hebben gewerkt in leven, die hopen we nog te vinden.”

Flamboyant

In hun zoektocht naar het werk van Aart Nieuwpoort kwamen steeds meer Sliedrechtse gebouwen naar boven die van zijn hand waren. ,,De bakkerij aan de Landgraafstraat bijvoorbeeld. Maar ook het huis van tandarts Sterkenburg, delen van Elektra, het CJMV-gebouw en panden op Kerkbuurt en in de Oude Uitbreiding zijn door hem gebouwd. Kenners menen dat als hij in de regio Den Haag had gewoond een hele grote architect had geweest die zich in het rijtje Rietveld en Oud had kunnen scharen. Het was een flamboyante man met een eigen bureau.”

Tijdens de Open Monumentendag 12 september wordt het boek gepresenteerd. ,,De teksten in het boek zijn van de Dordtse architect Kees Rouw. Richard van den Dool, de grafisch vormgever van het boekje, heeft het huis van tandarts Sterkenburg in bezit. De twee mannen zijn dan ook erg enthousiast.” Behalve een boek komt in de hal van het gemeentekantoor een tentoonstelling van Nieuwpoort’s werk.