Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden onder de loep genomen

SLIEDRECHT - In opdracht van de Rekenkamer(commissie)s van Alblasserdam, Dordrecht, Hendrik-Ido-Ambacht en Sliedrecht heeft het bureau Research voor Beleid onderzoek gedaan naar de regionale samenwerking in de Drechtsteden. Uit het onderzoek blijkt dat de samenwerking in de Drechtsteden goed functioneert ondanks de complexiteit van het besturingsmodel. Het onderzoek is toegespitst op sturing en resultaten in het kader van de Gemeenschappelijke Regeling Drechtsteden (GRD). Basis voor dit onderzoek vormde een reconstructie van de besluitvorming om zicht te krijgen op de geformuleerde doelen in iedere gemeenteraad en eventueel gemaakte afspraken over verdere sturing.

De rekenkamer(commissie)s waren benieuwd wat de nieuwe regeling (sinds 2006) betekent voor de sturingsmogelijkheden van de individuele gemeenteraden. Daarnaast waren zij geïnteresseerd in de tot nu toe geboekte resultaten van de regeling en de mate waarin dit overeenstemt met de vooraf gestelde doelen. In het onderzoek stonden de Sociale Dienst Drechtsteden (SDD), het Ingenieursbureau Drechtsteden (IBD) en het Servicecentrum Drechtsteden (SCD) centraal.

Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat de afgelopen jaren binnen de Drechtsteden via een goed voorbereid en strak geregisseerd proces een nieuw complex besturingsmodel is ingevoerd dat goed functioneert. Uit het onderzoek zijn geen duidelijke gebreken of tekortkomingen in de opzet gebleken. Een nadeel is dat er bestuurlijke drukte zal blijven bestaan. Volgens de onderzoekers is dit gezien de uitgangspunten en het kader van het besturingsmodel niet of nauwelijks te voorkomen.

De directe sturingsmogelijkheden van de gemeenteraden zijn beperkt. Sturing vanuit de gemeenteraad gebeurt alleen direct via raadsleden die namens de gemeente vertegenwoordigd zijn in de Drechtraad. De financiële doelen zijn volgens Research voor Beleid gedeeltelijk bereikt. Voor de SDD blijkt de samenwerking in financieel opzicht te lonen. Voor het SCD zal in de komende jaren moeten blijken in hoeverre de structurele besparingen vanaf 2011 gerealiseerd gaan worden. Het SCD heeft te maken met aanloopproblemen en financiële tegenvallers waardoor de transitiekosten duidelijk hoger uitvallen dan begroot. Het IBD boekte financieel goede resultaten. Ook hier lijkt volgens het onderzoek de samenwerking te lonen.

Naast de financiële resultaten zijn ook de geboekte prestaties onder de loep genomen. De SDD heeft concrete doelstellingen opgesteld en deze vertaald in meetbare normen. De SDD lijkt redelijk goed op weg te zijn. Het SCD heeft naast het realiseren van een efficiëntieslag ook als doelstelling de kwaliteit te verhogen. Hier laat het SCD een wisselend beeld zien volgens de onderzoekers.

Tegelijkertijd zijn er knelpunten op het gebied van ICT die beeldbepalend zijn omdat alle gemeenteambtenaren hiermee te maken hebben. Het IBD heeft de afgelopen jaren vooral geïnvesteerd in de bedrijfsvoering, verbetering van managementinformatie en het reduceren van de externe inhuur. Hiermee zijn goede financiële resultaten gehaald.

Op basis van de conclusies doet het bureau Research voor Beleid een aantal aanbevelingen voor sturing en verantwoording in het algemeen:

- Voer een strategische discussie met alle gemeenteraden over de wijze van betrokkenheid bij de besluitvorming rond GRD-diensten.

- Overweeg als gemeenteraad ter afronding van het transitieproces per GRD-dienst eenmalig om een directe terugkoppeling over de mate waarin de destijds gestelde doelen zijn bereikt.

- Voer als niet-deelnemende gemeente een strategische discussie over het Ingenieursbureau Drechtsteden waarin specifiek aandacht wordt besteed aan de wenselijkheid van aansluiting bij het IBD.