Alcohol te makkelijk verkrijgbaar voor jongeren onder de 16

SLIEDRECHT/REGIO - In het kader van het regionale alcoholpreventieproject ‘Verzuip jij je toekomst?!” is de afgelopen twee maanden onderzoek verricht naar het gemak waarmee jongeren onder de wettelijke leeftijdsgrens van 16 jaar alcohol kunnen aanschaffen in supermarkten, slijterijen, horecagelegenheden, cafetaria’s en jongerencentra in de regio Zuid-Holland Zuid. Uit dit ‘nalevingsonderzoek’ blijkt dat in maar liefst 65,5% van de 330 aankooppogingen -tegen de Drank- en Horecawet in- alcohol wordt verstrekt aan jongeren onder de zestien. Het onderzoek is uitgevoerd, omdat er grote zorg is over de, ook in Zuid-Holland Zuid, voortdurende toename van het alcoholgebruik door jongeren, het dalen van de startleeftijd van alcoholgebruik en de steeds grotere hoeveelheden alcohol die jongeren per gelegenheid drinken. De verkrijgbaarheid van alcohol speelt hierin een belangrijke rol.

De voorzitter van de stuurgroep van het programma ‘Verzuip jij je toekomst?!’ - burgemeester Van der Borg van de gemeente Graafstroom- vindt de onderzoeksresultaten verontrustend. Van der Borg: ,,Ik vind het percentage van 65,5 echt veel te hoog. De wettelijke leeftijdsgrens is natuurlijk niet voor niets vastgesteld op 16. Het op jonge leeftijd drinken van alcohol is gewoon schadelijk voor de lichamelijke en geestelijke ontwikkeling van jongeren. De hersenen van jongeren zijn nog niet volgroeid en alcoholgebruik kan tot blijvende schade leiden. Ook wordt de kans op alcoholverslaving aanzienlijk verhoogd als kinderen voor hun 15e levensjaar beginnen met het drinken van alcohol. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat jongeren die voor hun 13e beginnen met drinken maar liefst 40% meer kans hebben dat ze op een bepaald moment in hun leven alcoholverslaafd zijn. Met het programma ‘Verzuip jij je toekomst?!’ zetten wij dan ook fors in op het ontmoedigen van alcoholgebruik door jongeren onder de 16 jaar. Onder 16 moet je gewoon geen druppel alcohol drinken.”

Bij dit ontmoedigingsbeleid speelt een strikte handhaving van de wettelijke leeftijdgrens een belangrijke rol. Indien alcohol gemakkelijk beschikbaar is voor jongeren, zal het gebruik hoger zijn dan wanneer alcohol moeilijk beschikbaar is, zo blijkt uit onderzoek. Om nog strenger te kunnen toezien op de wettelijke leeftijdsgrens van 16 jaar wordt er de komende periode een extra aantal maatregelen genomen. Van der Borg: ,,Hoewel handhaving van de Drank- en Horecawet primair een taak is van de Voedsel en Warenautoriteit (VWA), kunnen de gemeentes zelf ook het nodige doen om de alcoholverstrekking aan jongeren te verminderen. Dit gebeurt natuurlijk al voor een deel in onze regio. Zo zijn in Leerdam de ‘happy hours’ afgeschaft door middel van een convenant en heeft de gemeente Strijen met een aantal verkooppunten afgesproken dat de leeftijdsgrens voor de aankoop van alcohol wordt opgehoogd naar 18 jaar. Deze onderzoeksresultaten noodzaken ons echter tot het nemen van extra maatregelen. Ten eerste zal de VWA, in nauwe samenspraak met politie en de gemeentes, extra controles op de naleving van de leeftijdsgrenzen gaan uitvoeren in de regio. Die alcoholverstrekkers die zich niet aan de wet houden worden onmiddellijk beboet. Wanneer de alcoholverstrekker de wet blijft overtreden zal dit onherroepelijk leiden tot het intrekken van de vergunning voor verkoop van alcohol. Naast deze repressieve maatregel richten we ons natuurlijk ook op het voorkomen van overtredingen. Zo zetten we in op het trainen van de alcoholverstrekkers en gaan we , daar waar mogelijk, aanvullende afspraken maken met vooral de horeca over ‘happy hours’, schenktijden en openings- en sluitingstijden”.

Het nalevingsonderzoek, uitgevoerd door de Universiteit Twente en het Nederlands instituut voor alcoholbeleid, is in de maanden december en januari verricht met behulp van de zogenaamde ‘mysteryshopping-methode’. Aan de hand van deze methode heeft een aantal 15-jarige jongeren een selectie van verkooppunten in de gehele regio bezocht om vervolgens te trachten alcohol aan te schaffen. Het ging in totaal om 60 supermarkten, 31 slijterijen, 119 horecagelegenheden, 60 cafetaria’s, 58 sportkantines en 2 jongerencentra in de regio Zuid-Holland Zuid. Van de zes soorten verkooppunten die zijn bezocht, scoort de horeca het minst goed met 27% naleving. Sportkantines en cafetaria’s volgen met respectievelijk 33% en 35% en supermarkten en slijterijen scoorden het best met 43% en 45% naleving. In het geval van de jongerencentra werd bij beide bezoeken de wet nageleefd. Van der Borg: “Deze cijfers moeten de komende tijd natuurlijk aanzienlijk verbeteren, maar gelukkig zijn er ook lichtpuntjes. Uit het onderzoek blijkt dat in Sliedrecht en Gorinchem alle bezochte cafetaria’s of horecagelegenheden de leeftijdsgrenzen keurig naleven. Ook de supermarkten in Dordrecht doen het relatief goed met een naleving van 64%. Maar ondanks dat de regio beter scoort dan het landelijk gemiddelde, zijn de cijfers op zichzelf natuurlijk nog steeds niet goed. Voor alle verkooppunten geldt dat alcohol het merendeel van de pogingen gewoon kan worden aangeschaft door 15-jarigen.”

Het onderzoek is verricht in opdracht van het regionale alcolholpreventieproject ‘Verzuip jij je toekomst?!’. Aan dit programma werken bijna alle gemeentes uit de regio Zuid-Holland Zuid mee. Daarnaast zijn belangrijke partners als de politie, het Openbaar Ministerie, de Veiligheidssocieteit ZHZ en de GGD ZHZ bij het project betrokken. Andere betrokken partijen zijn onder andere: Bouman GGZ, bureau HALT, Stichting De Hoop en de Voedsel- en Warenautoriteit. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in de volgende gemeentes: Binnenmaas, Cromstrijen, Dordrecht, Giessenlanden, Gorinchem, Graafstroom, Hardinxveld-Giessendam, Korendijk, Leerdam, Liesveld, Nieuw-Lekkerland, Oud-Beijerland, Papendrecht, Sliedrecht, Strijen en Zederik. De gemeentes Alblasserdam, Hendrik Ido Ambacht en Zwijndrecht participeren niet in het alcoholpreventieproject en deden dan ook niet mee aan het onderzoek.