'Begeleiding en nazorg was er niet'

SLIEDRECHT - De Sliedrechtse veteranen zijn afgelopen zaterdag samengekomen in restaurant SeniJoor van Overslydrecht. Deze Sliedrechtse Veteranendag werd voor de zevende keer georganiseerd door het voorbereidend comité, waarin zowel jonge als oudere veteranen zitting hebben genomen. Het Kompas schoof bij de veteranen aan tafel om hun verhalen op te tekenen.

Door Tahmina Akefi

Het zijn vooral oud-Indiëgangers die tijdens de jaarlijkse Veteranendag Sliedrecht aanwezig zijn. Tussen de vele oud-veteranen en hun echtgenotes zitten aan één tafel jonge militairen die allemaal voor een paar maanden in Uruzgan zijn geweest. ,,In onze tijd was het wel anders", zegt Anton Onkruyt. ,,Ik heb meer dan twee jaar op Java gezeten. Mijn functie was bruggen bouwen en repareren maar we werden bijna om de halfuur onder vuur genomen en dan moest je wel terugschieten. Als we sliepen lag het wapen naast ons in bed zodat we meteen konden reageren als we werden aangevallen. Je moest constant op je hoede zijn, ook in je slaap. Dat leer je en dat laat je niet los als je weer thuis bent.'

Maar trauma's heeft hij niet opgelopen. Hij beschrijft zichzelf als een optimistisch mens die vooruit kijkt en zonder zich teveel te laten leiden door het verleden. ,,Natuurlijk heb ik verschrikkelijke dingen gezien en meegemaakt, maar ik wist hoe ik ermee om moest gaan. Erover praten deed ik niet, ook al had ik regelmatig nachtmerries."

Ernstige trauma's

,,Daar had ik in het begin ook last van", zegt Patrick Kooper, een van de jonge veteranen die in 2007 voor vier maanden in Uruzgan heeft gezeten. ,,Een aantal dingen die ik had gezien kwamen terug in mijn droom, maar ik praat er over. Ik ben een open persoon en dat heeft wel wat uitgemaakt voor de verwerking voor mij. Er zijn jongens die door de missie ernstige trauma's hebben opgelopen en het niet redden zonder begeleiding."

,,Begeleiding en nazorg was er niet in onze tijd", zegt Onkruyt. ,,We kregen 250 gulden toen we thuis kwamen en moesten zo snel mogelijk een baan vinden. Je moest jezelf redden en zorgen dat je leven niet werd beheerst door de dingen die je had gezien meegemaakt. En wat je had meegemaakt was niet niets. Ik heb drie maten verloren en begraven. Niemand had ons verteld wat ons te wachten stond. We hadden geen idee waar we aan begonnen toen we naar Indië werden uitgezonden."

,,Bij mij was het anders", zegt Kooper. ,,Ik wist wel waar ik aan begon. Er wordt vanuit de militaire dienst veel aandacht besteed aan de voorbereiding, dus je weet wat je te wachten staat en wat je opdracht is. Daar komt bij dat ik altijd al militair wilde worden en je weet dat je op een dag wordt uitgezonden. Ik ben ook blij dat ik op missie ben geweest. Daardoor besef ik wat ik hier heb; ik waardeer de dingen in mijn leven meer dan voorheen."

Munten van Soeharto

,,Alles wat je meemaakt voegt iets toe aan je leven en van heftige ervaringen wordt je sterker", vertelt Onkruyt. ,,Maar ik heb niet alleen slechte herinneringen uit de jaren dat ik op Java zat en de tijd erna. Ik verzamelde vroeger munten en een aantal jaren na de oorlog heb ik Soeharto een brief gestuurd met het verzoek om mij munten te sturen voor mijn verzameling. Maar ik had er ook bijgeschreven dat ik tegen hem had gevochten, dus een reactie had ik niet verwacht. Het pakketje met munten en een briefje namens Soeharto kwam dan ook als een verrassing. Ja, zoiets vergeet je nooit."

Wat op Kooper veel indruk maakte waren de kinderen in Uruzgan. ,,Als je langs een dorpje reed vroegen de kinderen je om een potlood en iets verderop stonden kinderen met droge lipjes om water te vragen. Dit soort dingen zie je ook op de televisie, maar het raakt je pas echt als je het van dichtbij meemaakt."

Tijdens de Veteranendag richtten diverse sprekers zich tot de aanwezigen, waaronder burgemeester Tonny van de Vondervoort. De heer E. Slingerland hield een presentatie over bermbommen en de heer R. Mourik las een column uit Checkpoint voor. Twee leerlingen van OBS Henri Dunant lazen zelfgeschreven gedichten voor. De middag werd afgesloten met een rijstmaaltijd.