'Een verre reis vol emotie'

Kapitein de Goeij ontmoet na vele jaren bootvluchteling Pham

SLIEDRECHT - ,,Ik deed het vanuit mijn gevoel'', vertelt Bas de Goeij. Hij nam als kapitein van de Geopotes IX van Adriaan Volker 24 jaar geleden een belangrijke beslissing. Hij nam 31 Vietnamese vluchtelingen aan boord. ,,Het is een ongeschreven wet, dat je elkaar helpt op zee.'' Afgelopen zaterdag ontmoette hij in het Nationaal Baggermuseum in Sliedrecht na tientallen jaren opnieuw Pham Thang Long, de enige van de bootvluchtelingen die in Nederland woont. ,,Ik ben hem ontzettend dankbaar.''

Door Annika Both

Het bijzonder weerzien mag op veel aandacht van de lokale en regionale pers rekenen. De 66-jarige De Goeij is een schoolvoorbeeld van Hollandse nuchterheid en manoeuvreert gemakkelijk tussen de schrijvende journalisten en cameramannen door. Pham wordt echter wat overdonderd door de aandacht. De 45-jarige productiemedewerker spreekt nauwelijks Nederlands en moet zich behelpen met veel ja- en nee-geknik.

Marianne Blaauboer, conservator van het Nationaal Baggermuseum, heeft de ontmoeting geïnitieerd. Ze toont een plakboek met daarin foto's van de belangrijke gebeurtenis in juni 1988. Op één foto is te zien hoe een acht meter lang houten scheepje langszij de sleephopperzuiger komt, 350 mijl ten zuiden van Saigon in de Zuid-Chinese Zee. In dit wrakkige bootje zitten 31 mensen die genoodzaakt zijn uit Vietnam te vluchten vanwege hun rooms-katholieke geloofsovertuiging, dat in het Vietnam van die tijd niet wordt getolereerd. Eenmaal aan boord van de Geopotes IX wil iedereen met kapitein Bas op de foto. Hij staat er op met witte sokken in slippers. Hij is hun redder. Na enig geregel tussen de Nederlandse en Engelse overheden, worden de bootvluchtelingen later ondergebracht in een opvangkamp in Hong Kong, toentertijd een Britse kroonkolonie. Na een jaar zijn deze mensen verspreid over Zwitserland, Groot-Brittannië, Australië, de Verenigde Staten én Nederland. In het kader van de expositie 'De Avonturen van de Baggeraar' besluit Blaauboer de bootvluchteling die in Nederland terecht is gekomen, op te zoeken. Ze vindt hem via Rijschool Pham in Ede en ontvangt een enthousiast mailtje van zijn vrouw.

Ongeschreven wet

Voor De Goeij is de ontmoeting een geweldige verrassing. Hij heeft Pham nog eens opgezocht in een opvangcentrum in Apeldoorn, maar daarna nooit meer weergezien. ,,Als je hem nu terug ziet met z'n gezin besef je ineens wat je gedaan hebt.'' Hij herinnert de reis van Rotterdam naar Hong Kong en de ontdekking van het dolende bootje als de dag van gisteren. ,,Ze waren volkomen uitgeput. Ze hadden vijf dagen op dat bootje gedobberd en hadden nauwelijks eten en drinkwater meer. Er was een tropische storm op komst; die hadden ze nooit overleefd. Het staat buiten kijf dat ik dat mee nam in mijn besluit. Mensen op zee laat je niet in de steek, dat is een ongeschreven wet.'' De kapitein maakt zich vervolgens zorgen waar de vluchtelingen terechtkomen, want eens moeten ze van boord. ,,Gelukkig had ik binnen een dag garantie van de Nederlandse overheid en was er geregeld dat ze naar een opvangkamp in Hong Kong konden.'' Echtgenote Hannie heeft alle nieuws rondom het voorval bijgehouden. ,,Het was zijn eerste grote reis naar een ver land. Eerst werd zijn kok al ziek en later nam hij de vluchtelingen aan boord. Het was een reis vol emotie. We grappen er wel eens over. Zulke dingen leer je niet op de zeevaartschool!''

Pham vergeet het beeld van de naderende Geopotes IX nooit meer. Andere schepen waren hen tenslotte al voorbij gevaren. ,,Ik was bang wat er met ons zou gebeuren op het water. Ik was héél blij toen we aan boord mochten'', vertelt hij, ogenschijnlijk nog steeds geweldig opgelucht. ,,Ik vind het heel bijzonder Bas hier te ontmoeten. Dat ik uitgerekend in het land terechtkom, waar Bas woont, dat is heel speciaal.'' Pham is de kapitein ontzettend dankbaar. De Goeij vertelt dat de gebeurtenis nooit uit zijn gedachten is geweest. ,,Als ik ergens lees over vluchtelingen, denk ik altijd weer terug aan die ene dag.''