'Mijn stijl is niet meer van deze tijd'

SLIEDRECHT - Hij noemt zichzelf een 'sociaaldemocraat van de oude stempel'. En ook een 'groot fan van Job Cohen'. ,,Maar zijn stijl van altijd consensus zoeken en bruggen slaan is niet meer van deze tijd. Aangezien dat ook mijn stijl is, geldt dat ook voor mij. Het is daarom tijd dat deze ouderwetse bestuurder afscheid neemt van de politiek."

Door Caroline Voorbergen

Aan het woord is Johan Lavooi. Woensdag 23 april is er een receptie in de Lockhorst waar iedereen die dat wil de wethouder, die acht jaar in het college zat, de hand kan drukken.

Zijn politieke carrière gaat echter verder terug. Die start in 1984 als Lavooi begint als raadslid voor de PvdA. Tien jaar lang zit hij in de raad waarvan negen jaar als fractievoorzitter. In 1994 komt de PvdA in de oppositie terecht, samen met D66 en PRO Sliedrecht. ,,Dat was een drama", herinnert Lavooi zich. ,,Raadsvergaderingen waren net korfbalwedstrijden. Je wist de uitslag al van te voren: 10 stemmen voor, 7 tegen. Een uiterst onplezierige tijd in politiek opzicht. In ieder geval een rol die mij niet paste."

Lavooi besluit eruit te stappen. 'Afscheid van een bruggenbouwer', kopt het Kompas bij het artikel over zijn afscheid, waarin ook valt te lezen dat het een tijdelijk afscheid betreft. En inderdaad, na een aantal rustjaren wordt hij afdelingsvoorzitter en in 2004 keert hij terug in de raad met het doel wethouder te worden voor zijn partij. Zo geschiedt in 2006 en vier jaar later wordt zijn ambtstermijn verlengt.

Hij blikt met trots terug op zijn acht jaren als wethouder waarbij ook nu vaak de term 'bruggen bouwen' valt. ,,Dat is voor mij de charme en de sport van dit werk. Kijk bijvoorbeeld naar de Oude Uitbreiding West. Toen ik aantrad lag er een plan met een elf etages hoge flat. Ik zei meteen: dat gaan we niet doen, dat past niet bij de wijk. Maar dan begint het spel tussen mij, Tablis, de bewoners en de bedrijven aan de Industrieweg. De belangen liggen soms ver uiteen en toch wil je er samen uit komen. Als het spel gespeeld is en je kunt de raad een voorstel presenteren waartegen een meerderheid zonder al te veel discussie 'ja' zegt, dan heb je het goed gedaan. In dit geval is dat gelukt. Alleen PRO Sliedrecht stemde helaas tegen."

Polderen

Nadelen aan deze oer-Hollandse poldermethode zijn er ook, geeft Lavooi toe. ,,Het duurt lang. Mensen worden er wel eens een beetje moe van." En soms lukt het na lang polderen toch niet de brug te slaan. Zoals bij het jeugdbeleid. ,,De afstand tussen PRO Sliedrecht aan de ene kant en SGP-ChristenUnie, gesteund door het CDA, aan de andere kant was niet overbrugbaar. PRO zei min of meer: handen af van Stichting Open Jeugdwerk Sliedrecht. De SGP-CU en het CDA vonden het juist tijd voor een rigoureuze aanpak. Ik dacht een middenweg gevonden te hebben, maar die ging de coalitiepartners niet ver genoeg. Hoe kom je dan tot een meerderheid als je met iedereen rekening wil houden en ook nog trouw wil blijven aan je eigen overtuiging en die van je partij? Die brug was niet te slaan. Jammer, want er ligt een prima nota. Die zouden ze morgen moeten overnemen."

Een duidelijke PvdA-stempel heeft hij onder meer kunnen drukken op de portefeuille welzijn, vindt Lavooi. ,,Denk aan het WMO-loket, het Bureau Sociaal Raadslieden, het project Hulp bij Thuisadministratie. Belangrijke instrumenten om mensen die buiten de boot dreigen te vallen te ondersteunen. Nu er veel over de komende transitie in de zorg wordt gesproken hoor je vaak een pleidooi voor 'keukentafelgesprekken' met zorgbehoevenden. Dat doen wij in Sliedrecht allang."

Bestuurscrisis

De zwartste periode binnen die acht collegejaren werd getekend door de bestuurscrisis in 2011, met als gevolg het aftreden van burgemeester Martin Boevée. ,,Dat heeft er ingehakt bij de Sliedrechters, bij ons, bij mij." Lavooi wil er eigenlijk niet over praten. ,,Ik zeg alleen dit: ik heb Martin een uitnodiging voor de receptie gestuurd en ik hoop van harte dat hij komt."

Over de receptie zelf is Lavooi heel nuchter. ,,Het moet vooral informeel worden. Ik heb een hekel aan recepties waarop mensen gaan vertellen hoe voortreffelijk je was. Gênant! Dat moet je je gasten niet aan doen." Geschenken wil hij ook niet. ,,Liever heb ik een gift voor Amnesty International."

Te loyaal

Is dit nu het definitieve afscheid van de politicus Lavooi? Een vraag waarover hij licht twijfelt. ,,Zeg nooit nooit, maar voorlopig is het voor mij en voor de partij goed dat ik mijn gezicht niet laat zien in de Sliedrechtse politiek. De PvdA heeft een koerswijziging nodig. We zijn de afgelopen jaren te braaf geweest. Een té loyale coalitiepartner. Dat is een ouderwetse houding die goed bij mij past, maar niet bij deze tijd. We hebben dat teruggezien in de verkiezingsuitslag. Het is te makkelijk om ons verlies alleen aan Samsom te wijten. We hebben zelf te weinig ons eigen gezicht bepaald. We hadden assertiever moeten zijn richting met name PRO Sliedrecht en SGP-ChristenUnie. Zo hebben we het populistische gedrag dat PRO af en toe liet zien te weinig aan de kaak gesteld. Daar hadden we doorheen moeten prikken. En de SGP-CU was als fractie, in mijn ogen, veel te nadrukkelijk aanwezig. Er werden initiatieven ondernomen met de oppositie zonder het college daarbij te betrekken. Dat is duidelijk de stijl van de SGP-CU-fractie en tegelijk ook de manier waarop het dualisme in Sliedrecht wordt vormgegeven. Mijn stijl is het niet. Je moet als raad niet op de stoel van de wethouder gaan zitten, vind ik. Maar ik geef toe, ik ben een bestuurder van de oude stempel. Dit zijn nieuwe politieke tijden. Anton van Rees kan daar veel beter mee omgaan. Laat hem dat spel maar spelen."

Vrijwilligerswerk

Lavooi neemt dus afstand. Letterlijk. Een paar dagen na de receptie zal hij met zijn vrouw Willy Stuij op de fiets zitten om een maand lang de glooiende landschappen van Toscane te doorkruisen. ,,Met een klein tentje, geheel self supporting, dat is de kick." Zijn toekomst na deze vakantie is nog ongewis. ,,Ik ben aan het uitkijken naar een parttime baan. Daarnaast wil ik vrijwilligerswerk in Sliedrecht gaan doen. En dan bedoel ik geen bestuursfuncties - die komen misschien ook wel - maar elementair werk met mijn handen." Hij denkt aan de Merwebolder. ,,Ik heb een keer een dag meegedraaid met een groep die plastic en glas ophaalt in de wijk. Een fantastische ervaring. Of ik er geschikt voor ben zal moeten blijken. Maar ik weet wel van mezelf dat ik mensen om me heen moet hebben."

En verder wil hij nog meer van muziek gaan genieten. ,,Dat is mijn passie", zegt de oprichter van het Smartlappenkoor Bagger die bovendien dit jaar voor de derde keer de Matthäus Passion meegezongen in Sliedrecht. ,,Prachtig! Maar het meest houd ik van barokmuziek. Monteverdi bijvoorbeeld. Met mijn vrouw bezoek ik regelmatig concerten."

Lavooi ziet zichzelf als een levensgenieter. ,,Dat heb ik van mijn moeder. Maar mijn vader was heel fanatiek en dat heb ik ook. Vraag maar aan de mensen om mij heen in het gemeentehuis. Ik was heus geen slavendrijver, maar er moest wel hard gewerkt worden. Eigenlijk heb ik dus twee gezichten van mijn ouders meegekregen. Een januskop. Hoe goed ik mijn werk als bestuurder nu, na al die jaren, kan loslaten hangt af van welk gezicht zich nadrukkelijker laat zien: de levensgenieter of de fanatiekeling."

Johan Lavooi bij twee projecten waar hij met voldoeding op terugkijkt: de nieuwbouw van woningen en het Medisch Centrum in het Havenkwartier.