Bomen over bomen

De Esdoornfamilie kent ongeveer 120 soorten. Allemaal bomen of struiken die voorkomen in het noordelijk halfrond en tropisch Zuid-Oost Azië. China telt de meeste soorten. Ook in Sliedrecht komen een aantal soorten voor, we benoemen er hier 3.

In Nederland komen 3 soorten min of meer in het wild voor, de meesten zijn gekweekt. De bomenfamilie is te herkennen aan geschubde bladknoppen, tegenoverstaande bladeren die vaak een handvormige nervenstructuur bezitten. De vrucht bestaat uit 2 (soms 3) éénzadige delen met elk een lange vleugel. De vruchtjes van de gewone Esdoorn (Acer Pseudoplatanus), zoals die op het Dr. Langeveldplein en in de Wilhelminastraat te vinden zijn, kunnen ter hoogte van het zaadje gemakkelijk gespleten worden. De kleverige binnenkant van de vrucht kan zo op de neus worden “geplakt”. De vruchten kunnen bij harde wind wel 4 kilometer door de lucht zweven en tot ruim één kilometer opstijgen.

De Spaanse Aak (Acer Campestre), met tientallen bomen in het W. Dreespark aangeplant, is vaak een hoge struik en soms een boom. De Aken groeien langzaam en kunnen 300 jaar oud worden. De enige Esdoorn die in Nederland vanouds tot de wilde planten behoort. In afzettingen van 2100 v. Chr. in de Alblasserwaard zijn resten van de boom aangetroffen. De Spaanse Aak of Veldesdoorn is een ware bikkel. De boom verdraagt hitte, schaduw en groeit goed op drogere en meer kalkhoudende bodems. Verdraagt een snoeibeurt en kan tegen uitlaatgassen en strooizout. De bloemen bieden een rijke oogst nectar voor bijen en andere insecten. Niet verwonderlijk dat ook de Spaanse Aak op veel plaatsen in Sliedrecht te zien is. 

De witte Esdoorn (Acer saccharinum) is in rijen aangeplant langs de Deltalaan. Het is een fraai gevormde, grote boom, in de herfst dieprood verkleurend en waaruit in de lente een suikerhoudend sap getapt kan worden. De ‘suikeresdoorn’ (ahorn) werd in Nederland aangeplant in de jaren 40 om eer te bewijzen aan de Canadese bevrijders. De witte Esdoorn is het embleem van de Canadese vlag en daarom veel gebruikt als bevrijdingsboom. Soms werden bomen aangeplant bij een bijzondere gebeurtenis. De boom kappen voor het geval de bijzondere gebeurtenis is verjaart, heeft weinig zin. Esdoorns zaaien zich graag uit en afgezaagde bomen zorgen ervoor dat er weer jong loof vanuit hun wortels kan opstaan. Het aanplanten van een esdoorn is geen kunst, maar ze weer verwijderen is een klus. Zullen we ze dan maar laten staan? 

L.J. Nederlof, St. Sliedrecht Groen