De Borst: 'Burn-out heeft me leuker mens gemaakt'

30 juni 2020 om 20:46

,,Ik heb heel erg lang door 'gestruggeld'. Het was juni 2019 toen er iets voorviel op mijn werk. Ik had een gesprek met een personeelslid over de burn-out waar die persoon in zat. Er zat nog iemand bij dat gesprek en die vroeg me of ik dat - als leidinggevende - herkende. Tijdens dat gesprek moest ik tegen mijn tranen vechten, want ik herkende alles, maar dan bij mezelf. Na afloop stortte ik in en heb ik een bevriende hulpverlener gebeld. Dat wat er op mijn werk gebeurde was de laatste druppel en ik liep toen helemaal leeg. Natuurlijk zijn er achteraf genoeg signalen geweest: minder energie, andere beslissingen dan normaal en opspelende gebeurtenissen uit mijn verleden. Ik bleef maar door- en door- en doorgaan en uiteindelijk liep ik figuurlijk tegen een muur aan."

KWETSBAAR De Borst moest diep gaan voor hij weer kon denken aan herstel. ,,Ik zat hier in mijn huis in de kamer van mijn dochter die nog niet zo lang het huis uit was. Het enige dat ik tijdenlang deed was zitten in een stoel. Ik was heel achterdochtig en wilde en kon echt geen mensen zien. Ik nam ook geen deel aan het leven van en met mijn gezin. Ik kon geen enkele prikkel verdragen. Soms deed ik 's avonds laat een rondje met de hond, dan wist ik dat ik niet werd gezien. Ik sprak inmiddels met een psycholoog via mijn werk en ik ging veel de natuur in met mijn fotocamera. Ik focuste me op wat ik voelde en zag op dat moment. Dat werkte heel goed. In de politieke wereld zit je zelden in het heden, maar ben je altijd bezig met controle van zaken achteraf of met plannen voor de toekomst. Voor ik beter kon worden kwamen er soms nog onverwerkte dingen naar boven. Elk muurtje moest om en dat maakt je extreem kwetsbaar."

VALKUIL Hij kreeg veel herkenning van mensen. ,,Ik ben op mijn Facebookpagina altijd heel erg open geweest over mijn burn-out en de gevolgen daarvan, althans, toen ik na de eerste fase er weer over kon spreken. Ik heb me kwetsbaar opgesteld. Een burn-out is gewoon iets dat je overkomt, een opstapeling van zaken die opeens teveel is. Ik kreeg zoveel privéreacties. Maar ik ben geen hulpverlener, ik kon nu geen advies geven. Mensen mogen zich aan mij spiegelen, maar hun probleem is niet mijn probleem. Daar zat ook altijd mijn valkuil: tot in het extreme trok ik me het leed van de wereld aan. Toen ik zestien was haalde ik een zwerver van straat en nam hem mee naar huis. Dat is natuurlijk hartstikke lief, sociaal en christelijk, maar wel een beetje apart, zeker voor iemand van die leeftijd. Ik ben overigens nog steeds gelovig, maar niet gebonden door kerkmuren. Ik heb door dit alles geleerd om niet alles naar mezelf toe te trekken. Sommige zaken liggen buiten mijn macht of hulp."

GAAF WOORD Sinds februari is hij weer honderd procent aan het werk in het Centraal Militair Hospitaal in Utrecht. ,,Ik heb in die tijd veel gelezen over burn-outs. Ik heb een persoonlijk programma gevolgd over wat ik wilde en waar ik mijn ei in kwijt kon. Ik ben een sociaal iemand. Het werk als trouwambtenaar vind ik leuk en eervol om te doen en ook op feestjes pak ik normaal snel het woord. Ik houd van verhalen vertellen, met woorden spelen en vroeger heb ik een eigen cabaretvereniging gehad.Vanuit dat gegeven ben ik mijn eigen onderneming GaafWoord gestart. Het zijn allemaal activiteiten die bij mij passen. Ik ben een leuke wereld aan het ontdekken en hoop van de zomer een opleiding te doen op het vlak van verhalen vertellen. Het is een kunst om een verhaal goed te kunnen vertellen en in Nederland hebben we - minder dan in bijvoorbeeld Schotland ofzo - geen echte verhalencultuur. Ik ben ook aan de slag met reminiscentie. Het gaat dan erom dat je met ouderen, dat kunnen mensen met dementie zijn, verhalen ophaalt aan de hand van oude voorwerpen. Zo heb ik een aantal oude telefoons, oude muntstukken uit het guldentijdperk, koffiemolens en nog veel andere nostalgische spullen. Aan de hand van het gebruik daarvan kun je gesprekken voeren. Hoe ging dat vroeger, hoe rook het, mocht je ook wel eens malen met de koffiemolen? Maar als jij en ik het nu net hebben over een van mijn oude telefoons die we herkennen van 'ons' vroeger, dan is dat ook al reminiscentie. Ik wil dat werk graag verder uitbouwen en ben nog steeds op zoek naar bijzondere items om toe te voegen aan mijn collectie voor deze gesprekken."

LESSEN Of hij zijn burn-out niet had willen voorkomen? ,,Nee", antwoordt De Borst stellig. ,,Ik heb hier zo ontzettend veel van geleerd. Zonder de burn-out had ik bepaalde lessen die ik nu ken, niet geleerd." Het grote voordeel van diep gaan is dat hij nu zaken herkent, vertelt De Borst. ,,Dat is een van de dingen waarom ik uit de politiek ben gestapt. Ik zag vanaf de zijlijn hoe heel de situatie eerder dit jaar escaleerde en langzaam voelde ik mezelf weer kopje onder gaan. Het was een heftig besluit, want ik deed dit al sinds 2011 en de politiek was m'n lust en m'n leven. Het voelde alsof ik iedereen in de steek liet, de kiezers, de mensen uit mijn partij. Ik kón gewoon echt niet anders en heb ontzettend moeten huilen om die beslissing, maar anders was het opnieuw fout gegaan met me. Ik kreeg na het definitieve besluit om te stoppen al redelijk snel een rustig gevoel, dus ik heb het juiste gedaan." Hij vervolgt langzaam: ,,De burn-out heeft me een leuker en liefdevoller mens gemaakt. Leuker voor anderen, maar zeker ook voor mezelf. Ik moest mezelf meer liefhebben met alle mooie en minder mooie kanten die ik heb."