'Veteranendag, een dag van ontmoeting'

SLIEDRECHT - 'Een dag voor herdenking en herinnering, maar ook een dag voor een positief besef dat militairen namens ons allen worden ingezet in dienst van de vrede'. Zo werd deze vierde veteranendag omschreven in de uitnodiging. Burgemeester Martin Bouvée in zijn welkomstwoord: ,,Een dag van ontmoeting, van praten met en luisteren naar elkaar. Een eerbetoon aan u.” Alle genodigenden werden gastvrij onthaald in restaurant SeniJoor van Overslydrecht. Er was koffie met petitfour en op de tafels stonden kleurige potloodtekeningen van Indiëveteraan Cees Visser (81) waarop hij het soldatenleven in den vreemde uitbeeldt: 'Voor Orde en Vrede'.

Door Margreet Strijker

Het grootste deel van de aanwezigen is in en kort na de tweede wereldoorlog op missie geweest in voormalig Nederlands Indië. Maar ook mensen die in de tweede wereldoorlog, Korea, Nieuw Guinea, en Libanon gediend hebben evenals enkele jongere veteranen uit Bosnië, Kroatië en Kosovo hadden gehoor gegeven aan de uitnodiging. Na twee minuten stilte en het zingen van het Wilhelmus is er een declamatie die eindigt op: “Saamhorigheid is als bekend helend medicijn.”

Henk Harrewijn, geboren (in 1927), getogen en nog steeds woonachtig in Giessenburg is al bijna 20 jaar voorzitter van de veteranenvereniging in de regio waaronder ook Sliedrecht valt. Hij is vanuit deze functie elk jaar nadrukkelijk betrokken bij de organisatie van de veteranendag. Deze keer geeft de Indiëveteraan, die tijdens de tweede wereldoorlog in Sliedrecht op de Mulo zat, een presentatie over de Alblasserwaard in oorlogstijd. Zijn persoonlijk verhaal geeft een beeld van de gruwelen van de oorlog maar laat ook ruimte voor humor. Het begint in de meidagen toen de vliegtuigen laag over de waard vlogen. ,,We waren jochies en wisten niet eens wat oorlog was.” Schokkende foto’s van Bleskensgraaf voor en na het bombardement en van de artilleristen in Schelluinen komen langs. Maar ook het rapport van Anton Mussert die in Gorinchem op de HBS zat: “Zijn meest slechte cijfer was voor Duits.”

Merwedegijzelaars, crossers, hongertochten, melkstaking, distributiebonnen, de ondergrondse en een in puin geschoten winkel: “de winkelier had alleen een gat in zijn broekspijp” passeren de revue. Maar ook rouwadvertenties van mensen die omgekomen zijn tijdens de oorlogsverschrikkingen ontbreken niet. De kapotte spoorbrug bij Sliedrecht en het bombardement bij de haven komen aan de orde: ,,Tijdens het luchtalarm moesten wij onder de schoolbanken kruipen en de meisjes ook. Ik heb niks van dat bombardement gehoord, ik had het vast te druk onder de bank.”

Na de pauze houdt sergeant majoor buitendienst Pierre van Goolen (47) die in totaal 21 jaar in het leger zat, een voordracht over Kosovo waar hij in 2000 diende. Heropbouw van woningen en herstel van scholen, ziekenhuizen en de watervoorziening behoorde tot de taken van zijn bataljon. De soms indringende foto’s geven een impressie van de werkzaamheden en tonen kapotgeschoten gebouwen en vooral veel puin en blubber. Heel wat materiaal, graafwerktuigen en man en vrouwkracht, ook van de plaatselijke bevolking laten zien wat een missie als deze betekent. ,,De hele infrastructuur was weg. Wij waren daar de handjes van de betrokken hulporganisaties.” Er zijn luchtfoto’s van het kampement waar geslapen werd in tenten en waar complete prefab woningen geconstrueerd werden. Maar waar ook een echte Hollandse molen niet ontbreekt. Vooral de beelden van spelende kinderen op een door de genie geëgaliseerd terrein ontroeren, mede door de vertelwijze van Van Goolen: ,,Die kinderen wisten niet eens wat een schoolplein was. Dit was een bijzondere uitzending zonder dreiging met heel veel militaire hulpverlening en met heel veel dankbaarheid van de mensen daar.”

Na wat bedankjes van de burgemeester is er net als in de pauze weer gelegenheid om bij te praten onder het genot van een hapje en een drankje. Maar niet voordat Henk Harrewijn het laatste woord genomen en gekregen heeft. Hij bedankt op zijn beurt de gemeente en besluit met: ,,Tot volgend jaar op Veteranendag nummer vijf.”