Lezing van Ewald Mackay over Etty Hillesum

31 januari 2011 om 00:00 Nieuws

SLIEDRECHT - Ewald Mackay (1964) is docent cultuurgeschiedenis, filosofie en geschiedbeschouwing aan Hogeschool Driestar Educatief in Gouda. Daarnaast geeft hij lezingen en is hij publicist. Vorig jaar gaf Mackay in bibliotheek Sliedrecht een lezing over de Amerikaans-Joodse schrijver Chaim Potok. Op maandag 14 februari geeft hij een lezing over de dappere Joodse Etty Hillesum (1914-1943); zij werd in Auschwitz vermoord. 38 jaar na haar dood werd zij bekend door haar dagboek met daarin haar persoonlijke ontwikkeling als volwassen vrouw tijdens de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust.

Door Priscilla Sharon Thé

Wat gaat u 14 februari bespreken?

,,Het leven en denken van Etty Hillesum staat centraal, maar ik ga vooral in op de vraag hoe je je vanuit je religieuze overtuiging moet verhouden tegenover de duisternis van het kwaad in het algemeen en dat van Hitler en het nazisme in het bijzonder. Etty ontdekte dat ze een sterk religieus besef had. Door het geloof kreeg ze de kracht om in plaats van onder te duiken, mee te gaan naar Westerbork, om daar lotgenoten te steunen."

Wat fascineert u zo aan Hillesum?

,,In mijn middelbare schooltijd begon ik met het lezen van haar dagboeken en dat ben ik blijven doen. Mijn lezingen over haar gingen veelal over de inhoud van haar religieuze denkbeelden, haar verhouding tot het christendom én over haar belangstelling voor de Russische literatuur, die ik in hoge mate met haar deel. Haar dagboeken zijn zo bijzonder dat je ze heel je leven met je meedraagt en ze spreken je steeds weer aan vanuit een ander perspectief."

Wat hebt u met joodse literatuur?

,,Ik ben christelijk opgevoed en het christendom wortelt in het jodendom. Beide tradities hebben gemeen dat ze betrekkelijk gesloten werelden zijn waarin altijd het probleem speelt hoe je je moet verhouden tot de wereld, bijvoorbeeld op het gebied van de wetenschap, de literatuur en de kunst. Ik ontdekte op een gegeven moment dat in de joodse literatuur dit probleem van de verhouding van geloof en wereld heel sterk speelde en dat vormde een spiegel voor mijn eigen staan in de traditie. Het is een verwante wereld die tegelijk ook weer vreemd is. Dat maakt het boeiend."

Hoe kan het volgens u dat Anne Frank veel bekender is geworden dan Etty Hillesum?

,,Al vroeg na de oorlog is een poging gedaan door vrienden van Etty om de dagboeken uitgegeven te krijgen, maar de uitgever zag er niets in en stuurde ze terug. Pas decennia later lukte dit wel. De dagboeken van Anne Frank zijn daarentegen vanaf het begin goed ontvangen. Wellicht spreekt het levensverhaal van een kind meer aan dan dat van een volwassen vrouw. In zekere zin is er verwantschap tussen hen. Beide waren zeer intelligente, zelfbewuste vrouwen die het kwaad haarscherp doorzagen en met grote innerlijke moed de eigen waardigheid vasthielden en niet bogen voor de omstandigheden."

advertentie
advertentie