Sneeuwpret?

De winter geeft sneeuw- en ijspret. Eerder deze maand hebben we volop genoten van het onversneden winterweer en inmiddels is de vorst weer het land uit. Maar (smeltende) sneeuw en ijs zijn ook gevaarlijk. Misschien zit u nu wel (zelf of met uw auto) in de kreukels. Wat zegt het recht over de aansprakelijkheid voor schade door gladheid?

In het verkeer kunnen slippartijen leiden tot ernstige ongevallen. Wie in een slip raakt en daardoor een ander aanrijdt, is - anders dan u zou denken - niet per definitie aansprakelijk. Daarvoor is nodig dat de veroorzaker een verwijt valt te maken. Bijvoorbeeld een te hoge snelheid, een risicovolle manoeuvre of het houden van onvoldoende afstand. In Nederland is er geen verplichting om winterbanden te gebruiken. Als sprake is van Code Rood en je toch met zomerbanden de weg op gaat, kan dat wel een reden zijn om aansprakelijkheid aan te nemen.

Bij ongevallen door gladheid komt ook altijd de vraag op of de gemeente, provincie of Rijkswaterstaat wel goed heeft geveegd en gestrooid. Er is sprake van opvallende verschillen tussen het strooi- en veegbeleid van de ene gemeente en de naburige gemeente. Dat kan leiden tot abrupte overgangen van (wel) goed geveegde en gestrooide wegen naar wegen vol sneeuw en ijs. Voor schade ten gevolge van zo’n abrupte overgang kan de gemeente aansprakelijk zijn. 

Als het goed is, hebben alle wegbeheerder een veeg- en strooibeleid. Daarin worden keuzes gemaakt: wanneer wordt gestrooid, hoe lang, in welke volgorde enz. De gemeente heeft een inspanningsplicht en moet dus ‘haar best doen’. De gemeente is pas aansprakelijk als zij duidelijk te kort schiet bij bijvoorbeeld het vegen en strooien van belangrijke kruisingen, als gevaarlijk bekend staande locaties. 

De rechter toetst vooral of de gemeente tijdig in actie is gekomen. De gemeente moet mede daarom registreren welke opdrachten zijn gegeven aan de veeg- en strooiwagens en welke trajecten die moesten volgen. In Utrecht botsten ooit 4 bussen op elkaar omdat de eerste helft van een busbaan wel was gestrooid en de tweede helft niet. Een fout van de strooiwagen waarvoor de gemeente aansprakelijk was.

De weggebruiker houdt – terecht - met andere woorden een grote mate van eigen verantwoordelijkheid, maar is niet vogelvrij.

[mr. Harry Blok