Een koepel over de boerderij van Johan de Waal

HARDINXVELD-GIESSENDAM Een uitvaartverzorger kun je vergelijken met een ceremoniemeester of een evenementenorganisator. ,,Je moet rekening houden met de kleinste details.” Caroline van Gils van Plattel & Van Gils Uitvaartverzorging mocht de uitvaart van Johan de Waal begeleiden. Ze vertelt over de bijzondere uitdagingen die onderweg op haar pad kwamen. ,,De sfeer veranderde op de begraafplaats.”

door Alex Monster

Johan is terecht. De drie woorden op de rouwkaart omschrijven in september 2012 de gevoelens van de nabestaanden van Johan de Waal. ,,De opluchting bij zijn dierbaren was groot dat Johan na een maandenlange vermissing gevonden was”, herinnert uitvaartverzorger Caroline van Gils zich.

Van Gils trekt in september 2012 een kleine week intensief op met een intieme kring rond Johan de Waal. ‘Via-via’ krijgt de Gorcumse de vraag of ze de uitvaart wil verzorgen. ,,Ik ken een van de nabestaanden. Zij was gastouder van mijn kinderen. We dronken wel eens koffie en kwamen op elkaars verjaardagen.“ Door haar persoonlijke band met de gastouder weet Van Gils behoorlijk veel over de ‘zaak Johan de Waal’. De schermutseling op het erf. De vermissing. Alle vergeefse zoektochten. De uiteindelijke vondst van het lichaam. ,,Het was bijzonder om de uitvaart van Johan de Waal te mogen verzorgen. De eerste moordzaak in de geschiedenis van ons bedrijf, Plattel & Van Gils.”

ECHT AFSCHEID ,,Het doel van de uitvaart was om Johan de Waal een echt afscheid te geven. De nabestaanden wilden de plechtigheid heel klein houden, zonder gedoe. Het moest om Johan gaan.” Van Gils gaat met die opdracht aan de slag. Ze neemt alle wensen door. Maakt een gastenlijst. Stelt een draaiboek vast. Regelt alle gebruikelijke zaken die bij een uitvaart komen kijken. Op de dag zelf kan ze alleen maar hopen dat de plechtigheid vlekkeloos verloopt. ,,Maar dat weet je nooit voor honderd procent zeker. Wij kunnen altijd te maken krijgen met onvoorziene zaken die van invloed zijn op het verloop van de uitvaart. Een gast die bij het graf overmand wordt door emoties, maar ook hele praktische zaken. Iemand die voor de deur wil parkeren en boos is dat dit niet kan. Of de haperende techniek van een microfoon.”

(Tekst gaat onder de foto verder)

Als Caroline van Gils in het mortuarium aankomt, ziet ze dat de koeling van Johan verzegeld is. ,,Ik heb ter plekke nog met de politie gebeld met de vraag of het lichaam wel vrijgegeven was.” - prive

Vrijdag 14 september 2012 rijdt Caroline van Gils met een rouwauto naar Dordrecht. Nadat het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) het onderzoek naar het lichaam heeft afgerond, ligt Johan de Waal daar in het mortuarium van het Albert Schweitzer ziekenhuis. In een achteraf hoekje van het ziekenhuis meldt Van Gils zich bij een portier. ,,Het mortuarium ligt meestal goed verscholen. Op een plek waar mensen doorgaans niet komen. Lichamen worden bewaard in een koeling. In van die laden, je kent ze wel van de televisie. Ik weet nog dat de koeling van Johan verzegeld was. Ik heb ter plekke nog met de politie gebeld, gewoon via het algemene nummer, met de vraag of het lichaam wel vrijgegeven was.” 

De uitvaartverzorger krijgt toestemming om de verzegeling te verbreken. Het lichaam van De Waal is verpakt in een dichtgesealde bodybag. Voorzichtig pakt Van Gils de lijkzak. Tot haar opluchting voelt ze dat het lichaam intact is. Een morbide detail misschien, maar voor de nabestaanden belangrijk voor de verwerking. Van Gils: ,,Ik kon zeggen dat Johan als een mens voelde. Dat er geen lichaamsdelen ontbraken en dat we hem in zijn geheel in de kist konden leggen. Dat gaf de nabestaanden veel rust.”

Terwijl wij binnen zaten, stonden rechercheurs buiten te posten

De uitvaartverzorger rijdt naar de boerderij van De Waal. Naar zijn huis. Een hoveniersbedrijf heeft de tuin twee dagen eerder spic en span gemaakt. In de woonkamer vindt een kleine afscheidsdienst plaats met een select gezelschap. ,,Die plechtigheid voelde goed. Heel intiem. Een mooi, verstild afscheid. Verhalend hielden de nabestaanden de herinneringen aan Johan levend. Het deksel van de kist stond op een kier. Nabestaanden stopten er kindertekeningen in. De sfeer was heel sereen.” Joanne Plattel, compagnon van Van Gils, vult aan: ,,Terwijl wij binnen zaten, stonden rechercheurs buiten te posten. Daar merkten we niets van. Alsof er een glazen koepel over de boerderij stond. Geen wrijvingen. Geen spanningen. Iedereen kon echt afscheid nemen.”

De Waal is uiteindelijk een uurtje ‘thuis’. Het gezelschap trekt daarna zonder veel uiterlijk vertoon naar de begraafplaats aan de Tiendweg. Van Gils: ,,Ook weer kleinschalig. Onopvallend. Geen mensen bij de boerderij of langs de weg.” Op de begraafplaats verandert de sfeer. ,,Iedereen was daar welkom. Ook rechercheurs waren aanwezig. Je voelde dat iedereen op z’n hoede was. ‘Gaat er iets gebeuren?’ ‘Loopt de moordenaar hier rond?’ Die spanningen voelden we heel sterk.”

Uiteindelijk gebeurt er niets op de begraafplaats. Nabestaanden leggen het kist van De Waal in het graf en de aanwezigen gaan daarna weer hun eigen weg. Ook Van Gils. Eén van de bijzonderste uitvaarten in haar loopbaan is voorbij. ,,Onze focus ligt op de zorg voor nabestaanden, we steken hen graag de hand toe zodat ze afscheid kunnen nemen. De achterblijvenden moeten verder en wij helpen daarbij. Ons werk richt zich niet alleen op de dood, maar misschien juist op het leven.

Ik ben blij met het verloop van de uitvaart van Johan de Waal. Die was goed. Dat was ook een opluchting voor de achterblijvenden. Wij hebben die week heel intensief met hen opgetrokken. Na de plechtigheid was dat voorbij. Dat is logisch en dat is goed.” 

Wil je contact hebben met Alex Monster, de schrijver van dit artikel? Mail dan naar a.monster@bdu.nl..

Eerder in dit dossier publiceerden wij de volgende artikelen:

- De moord op Johan de Waal: de moeilijke keuzes van de redactie

- Kijk item Johan de Waal in Opsporing Verzocht terug

- Gemengde gevoelens bij mobiel media lab De Waal

- Zaak De Waal: wie heeft informatie over de verzwaringsmaterialen?

- Moord weer in Opsporing Verzocht

- Rechercheteam: ‘Daders wisten lokaal goed de weg’

- Hoe de recherche het hoofd breek over ‘help Johan, help’

- ‘Johan de Waal met kruiwagen en al gedumpt’

- ‘Energie bij recherceteam Johan de Waal’

- ‘Samenwerken was extreem lastig, vooral voor neef Johan’

- De poldercowboys De Waal waren altijd een beetje anders

- Ina is bij toeval ‘oorgetuige’ in de zaak Johan de Waal

- Moord op Johan de Waal zorgt voor ingewikkelde dilemma’s bij Sander Ris

- ‘Johan kon niet zonder mijn nichtje’

- Advocaat Joost Loevendie blikt terug op ‘heel lelijke zaak’

- Eerste tips in moordzaak Johan de Waal

- ‘Johan was een engerd, je mocht niet anders over hem denken’

- Nog geen tips in zaak Johan de Waal

- ‘Johan kon moeilijk zijn, maar voor dieren, kinderen en vrienden deed hij alles’

- Oud-burgemeester Wiebosch-Steeman: ‘Het dorp weet wie Johan de Waal vermoord heeft’

- De moord op Boven-Hardinxvelder Johan de Waal: een zaak die niet loslaat

- Recherche zoekt nieuwe informatie in moordzaak Johan de Waal

Tips of informatie?
Politie en Openbaar Ministerie zijn er alles aan gelegen om deze zaak alsnog op te lossen. Heb je informatie of tips die het verschil kunnen maken? Bel dan 0900-8844 en vraag naar het Cold Case Team van de politie in Rotterdam. Of scan de QR-code die leidt naar naar het tipformulier op politie.nl. Voor de gouden tip in deze zaak is nog steeds een beloning van 10.000 euro beschikbaar.